Waar ben je eigenlijk bang voor?
Waar ben je eigenlijk bang voor?
De 'fobie' in homofobie, transfobie en andere -fobieën uitgelegd.
Het is Pride Month - jeej, regenbogen, woehoe! 🏳️🌈 ☮️ 🖐
De maand waarin we de lgbti-gemeenschap vieren en steunen, waarin solidariteit, acceptatie en gelijkheid centraal staat en waarin iedereen gewoon mag zijn wie hij is, en mag houden van wie hij houdt.
Maar ook de maand waarin bedrijven hun logo “rainbow-washen” als steunbetuiging voor de queer gemeenschap, maar wel alleen in landen waar dat acceptabel is en dat hen niet heel hun afzetmarkt zou kosten. De maand waarin politici zich outen als ally, want ze willen toch vooralsnog die regenboogstem volgend jaar. De maand waarin zatte nonkel Eddy laat weten dat hij het allemaal niet begrijpt en het toch maar wat aanstellerij vindt, al die regenboogvlaggen en zo.
De maand waarin de LGBT-community zich alweer eens extra moet verantwoorden voor waarom ze eigenlijk in eerste instantie een Pride Month nodig hebben.
Naar aanleiding van Pride Month schreef ik op Twitter een draadje waarin ik uitleg hoe ik denk dat de ‘fobie’ in homofobie, transfobie en andere fobieën tot stand komt, en wat wij als mensen, al dan niet lgbti, daaraan kunnen doen. In deze blogpost kan ik daar wat uitgebreider op ingaan, wat meer voorbeelden geven en wat meer context meegeven.
Ik neem jullie mee naar ergens ter wereld. In mijn hoofd zie je de planeet Aarde vanuit de ruimte, en wordt er ingezoomd op een of ander ruraal gebied in Texas, waar een dikke, zweterige Tucker in een wit marcelleke en een legerprint cargobroek het zweet van zijn voorhoofd veegt met een in smeerolie gedrenkte linkerhand, terwijl zijn rechter vastberaden de krakende knoppen van zijn vergeelde toetsenbord één voor één induwt. Na lang zwoegen verschijnt de volgende tekst ergens in een comment op Reddit:
"Ik moet er niet van hebben, van die homo’s! Ik werk met een homo en die zit mij dus heel de tijd aan te raken en te proberen converteren! En ik heb een vrouw op het werk die denkt dat ze geen vrouw is maar ook geen man, en die wilt dat ik haar aanspreek met tijger/prinses, what the fuck? Nee, daar doe ik niet aan mee, zenne! Dat ze mij gerust laten, met hun woke onzin!”
Maar dan in het Engels, slechter gearticuleerd en met veel minder leestekens.
Waar de onwetende lezer zich niet van bewust is, is dat hier niks van waar is. Tucker heeft geen job waar hij collega’s heeft die homo of trans zijn, die lapt in zijn eentje en in ‘t zwart camionetten op om door te verkopen aan koeriers van Mexicaanse cartels. (nvdr. van Mexicanen moet Tucker eigenlijk ook niet hebben, maar die die bij hem camionetten kopen, dat zijn er van die goeie.)
We zoomen even terug uit naar ruimteniveau, en zoomen weer in naar ergens anders ter wereld, bijvoorbeeld hier, in Vlaanderen. Werner, een goedbedoeldende maar onwetende West-Vlaamse ambtenaar verveelt zich op het werk, besluit Reddit eens op /new te sorteren, en leest die comment van Tucker.
Werner is niet betrokken met de lgbti-community. Die kent niemand die expliciet homo of trans is, hij heeft er wel al van gehoord, zo van horen zeggen zo, maar nooit echt de interesse gehad zich in te lezen of eens rond te vragen.
En die leest die comment, en denkt: “oh fuck, het gaat hier binnenkort vol lopen met van die homo's die mij willen homo maken en van die trans mensen die gaan verwachten dat ik voor iedereen twee nieuwe speciale woordjes onthoud en en en en -”.
En Werner panikeert.
Want Werner is niet per se een slechte persoon. Hij wil eigenlijk wel goed doen voor iedereen, maar door het horrorverhaal van Tucker en gelijkaardige comments in diezelfde sfeer, is Werner gewoon bang dat zijn best niet goed genoeg gaat zijn, bang dat hij zelf niet meer zichzelf mag zijn, bang dat alles gaat veranderen, en daar is hij gewoon niet klaar voor - en dat maakt hem bang.
Bang - een fobie, dus.
In realiteit deugen de meeste mensen natuurlijk wel.
De meeste mensen bedoelen het goed, en doen oprecht hun best.
De meeste homo's, die weten wat consent is, hebben niet de doelstelling alle hetero’s te bekeren of bepotelen.
De meeste trans mensen nemen het je absoluut niet kwalijk als je je vergist en zijn oké met gewoon die/hen in plaats van hun neopronouns.
En sommige mensen deugen dan weer niet.
Die mensen haten andere mensen, voor om het even welk onrecht ze voelen dat ze aangdaan worden door het bestaan van deze mensen.
Die mensen schrijven dan van die horroverhalen, zoals het verhaal van Tucker, die (meestal) pure fictie zijn, uitvergroot expliciet met de bedoeling om angst te zaaien, zodat het bestaan van die mensen die zij zo haten in het gedrang komt door een gepercipieerde angst of fobie voor wat de gemiddelde mens (nog) niet kent.
Deze straffe verhaaltjes worden verspreid op sociale media, met schepjes erbovenop, en veel bevestiging van gelijkgestemden. De gemiddelde Werner maakt geen kans, want ook al wil hij kritisch zijn, hij kent hier niks van, Tucker lijkt te weten waarover hij spreekt, en een verhaal met zoveel bevestiging moet wel waar zijn, toch?
Gevolg: Werner is bang en gaat zich hard verzetten tegen een bevolkingsgroep waar hij tot op heden nog nooit mee in aanraking is gekomen in zijn dagelijkse leven, Tucker krijgt bevestiging en zijn haat wordt versterkt, en lgbti-ers worden opgejaagd en uitgesloten voor geen enkele reden buiten het feit dat ze gewoon bestaan.
Homo- en transfobie worden homo- en transhaat.
Even terzijde: dat is meteen ook waarom representatie zo belangrijk is.
Als we aan die goedbedoelende maar onwetende medemens zoals Werner kunnen laten zien dat mensen die homo of trans zijn, ook maar gewoon mensen zijn en geen dramatische slechteriken, komen we al een heel eind verder.
Dat doen we enerzijds door representatie in de media - en daarmee bedoel ik dat er personages zijn die gewoon homo of trans (maar ook autistisch of zwart) zijn, zonder dat die eigenschap per se moet leiden naar een conflict waar verhaallijnen rond geschreven worden, maar wel dat die gewoon bestaan. Zo. Dit is Kaat, ze is lesbisch. Dit is haar vriendin Veerle, die is bi. Ze zijn gelukkig, er is geen conflict. Klaar.
En liefst op dezelfde nonchalante en vanzelfsprekende manier als dat we Frank en Rita introduceren, het cliché heterokoppel waarbij de man elke avond op café zit en de vrouw thuis het huishouden doet.
Hoe ga je nu bewust om met die ingeboezemde maar onterechte angst?
En wat doe je als je die ziet bij iemand anders?
Om jezelf en anderen even attent te maken op deze -fobische denkpistes, en hoe je daar weg van kunt geraken, stel jezelf of de andere de volgende vraag:
Denk even terug aan de meest recente keer dat je zelf zoiets hebt meegemaakt.
Hoeveel homo’s ken je in het dagelijkse leven? En hoeveel van hen hebben jou persoonlijk al lastiggevallen, aangerand of proberen te bekeren?
Hoeveel mensen ken je die trans zijn? En wanneer is die voor het laatst boos geweest op jou omdat je xie/xer niet kon onthouden maar die/hen in de plaats zei?
Voor de meeste mensen is het antwoord waarschijnlijk “nooit”.
Ja, er zijn natuurlijk ook slechte mensen die lgbti+ zijn, net zoals er slechte hetero’s zijn, en er gaat altijd wel ergens iemand zijn die wél een slechterik is die boos wordt of grensoverschrijdend gedrag vertoont - maar net zoals de slechte hetero's zijn die in de minderheid, en niet representatief voor de hele bevolkingsgroep.
Eigenlijk komt het weer gewoon neer op “behandel anderen zoals je zelf behandeld wil worden”. Ben je een blanke, hetero man? Dan vind je het allicht niet leuk dat ik zeg dat jij “net als Marc Dutroux” bent op basis daarvan. Of dat ik zeg dat alle mannen met snor dan wel een pedofiel moeten zijn. Of… wel, genoeg voorbeelden.
Geef mensen met een lgbti-label ook het voordeel van de twijfel. Leer ze kennen als individu, en vel dan pas een oordeel.
Wie weet word je nog aangenaam verrast…
Happy Pride Month, iedereen! Stay happy and stay safe! ✌️ 💟
Zelf een regenboogverhaal te delen? Vragen of opmerkingen?
Laat mij die gerust horen op Twitter!
Wil je vaker mijn veel te uitgebreide mening horen?
Schrijf je dan in en ontvang die gewoon lekker intrusief in je inbox.